How does fluid intelligence differ from crystallized intelligence?

รู้ป้าวววววว ว่าที่เราเรียกกันว่าไหวพริบและความเฉลียวฉลาดทั้งหลายทั้งในเด็ก ๆ และผู้ใหญ่นั้นแบ่งเป็น 2 แบบ คือ Fluid intelligence และ Crystallized intelligence ทุกคนต้องใช้ทั้งสองอย่างในการดำเนินชีวิตแต่หน้าที่ของเค้าแตกต่างกันออกไป

Fluid intelligence คือ ความสามารถที่เราจะทำความเข้าใจข้อมูล เหตุผล และเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อีกทั้งยังใช้ไหวพริบแก้ไขปัญหาต่าง ๆ เฉพาะหน้าได้

Example ก็อย่างเวลาเราเจอโจทย์คณิตอันแสนยาก เราจะสามารถคิดออกว่าจะ Solve ด้วยวิธีไหนส่วนใหญ่ Fluid Intelligence จะพัฒนาไปจนถึงช่วงวัยรุ่นและจะค่อยๆลดลง

Crystallized intelligence คือ ความรู้และประสบการณ์ต่าง ๆ ที่เก็บสะสมมาตลอดชีวิต ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับทั้งการศึกษาและวัฒนธรรมสิ่งแวดล้อมที่เติบโตมาด้วย

Example เช่น เวลาเราเจอโจทย์คณิต เราสามารถเรียกสูตร Formula หรือโจทย์แบบต่างๆที่เราเคยทำและจำได้ออกมาใช้งานควบคู่กับ Fluid intelligence โดยมากแล้ว crystalized intelligence จะสามารถพัฒนาไปเรื่อย ๆ จนถึงช่วงวัยผู้ใหญ่และจะคงที่หรือมากขึ้นไปได้อีกแล้วแต่บุคคล

---

เราสามารถเพิ่มความฉลาดทั้งสองด้านได้โดยทำสิ่งต่าง ๆ ต่อไปนี้

Brain health strategies:

• พัฒนาอาหารการกินที่มีประโยชน์ เพิ่มโปรตีน

• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

• นอนพักผ่อนให้เพียงพอ

• นั่งสมาธิ

• ไม่เครียด

Brain fitness activities:

• เรียนภาษาใหม่ๆ

• เล่นเกมส์ฝึกสมอง เช่น หมากรุก โกะ รูบิค

• ลองปรับเปลี่ยนตารางชีวิตประจำวัน

• ริเริ่มงานอดิเรกใหม่ๆ เช่น วาดรูป ปั้นดินเผา ฯลฯ

• ไปเข้าสังคม Socialize บ้าง

• หัดเรียนดนตรีชิ้นที่ไม่เคยลอง

• ท้าทายมันสมองของตัวเองด้วยการ คิด วิเคราะห์ แยกแยะ

• ฝึกสมองด้วยการจำแทนที่จะเมมไว้ในโทรศัพท์

cr: psychcentral.com

---